Tuzla'nın nesi meşhur? diye düşününce aklıma iki şey geldi;
balık ve bamya
Konumu ve iklimi bu ikisine bu kadar müsaitken neden bamya tezgahlarda azalırken,
fiyatı da çoğalmaya başladı?
Cevabı bizzat işin uzmanı Gülfer hanıma sordum.
Kendisi kırk yıldır Tuzla'da yaşıyor, 2005 yılından itibaren de bamya yetiştiriyor.
''Buralar hep dereydi, teee istasyona kadar. Arabalar zor geçerdi toprak yoldan .
Sahildeki karakol var ya, oranın önünde denize girerdik...''
diye sohbetimize başladık.
*Bamya ekim-biçim zamanı ne zaman ? Ne şartlarda yapılıyor?
-Nisan 20 ekersem Haziran 20 de toplarım. Sulama yapmam, ilaç dökmem.
Yağmur suyuyla büyürler. Tuzla o kadar iyi ki bamya için. Hiçbir şeye gerek yok.
Sabahın erken vaktinde gideriz, üzerimiz hep çise olur. Dizlerime de ıslak iyi gelmiyor ama ne yapalım.
Bebek gibi bakım ister bamya. Yanında az bir şey ot bitsin hemen temizlemek gerek. Sürekli gidip tek tek yoluyorum.
Bunalmaya gelmiyor. Tek kendi olacak.
*Bamya özgürlük seviyor diyebilir miyiz?
-Evet evet özgür olacak.
Marul, yeşil soğan, bakla da ekerim. Alışmışım doğal kendi yaptığımdan başka yiyemem.
*Bamya üretme işine nasıl başladınız?
-Kayınvalidemin yeri vardı. Oyalanmak için ekip biçmeye başladım. Ev sahibim de bamyacılık yapardı.
Yeşil soğan, ıspanak ekerek başladım. Eskiden kanalizasyon yoktu. Evlerin arkalarına tuvaletler oraya akardı. Çektirirdi belediye,
gelir alır başka yere dökerdi. Bir gün sen git bizim tarlaya dök (gülüyor). Gitti mahsüller.
Sonra porselen fabrikasına işe girdim. Tuzla'nın insanı hep oradan ekmek yemiştir. Çoğu oradan emeklidir.
İflas ettiler kapattılar sonra.
*Tohumları nereden temin ettiniz? Tek seferlik İsrail tohumlarından mı?
-Beyimin amcasının hanımları kendileri ekiyordu.
Selanik'ten gelme ev sahibimden de alıyordum tohum. O da kendi yapıyordu.
İsrail tohumu olur mu! Kendileri yapıyordu tohumu da. Her sene kendimiz bırakıyoruz, ayıklıyoruz bir daha ekiyoruz.
Dışardan gelen olmaz burada.
*Eskiden mi hasılat daha iyiydi? Şimdi mi?
-Eskiden daha çoktu...
Şimdi binalar kapattı, hava alması sorun... Yer kalmadı. İnşaatçılar çeviriyor yeri mecbur çıkıyoruz.
Hemen de başlamıyorlar dursak ne olur?
Bamya güneşi sever, en dayanıklı sebzedir. Kendi müşterilerime veriyorum seveni çok, pazara bile gitmiyorum.
Zaten artık çok az. Geçen yıl verdiğimin yarısını verebildim. Darılanlar bile oldu.
*Peki bamya neden bu kadar pahalı? Bu yıl kaç TL olacak?
Eee... yok ki. Eken yok. Üretim yok. Bu yıl 100 lirayı bulur. Toplamaya kadın tutuyorum günlüğü pahalı. Elimizde çiviyle
tek tek ekiyoruz. Aç ,kapat, sür. Sürdüyorsun para, gübresi para ,ektirmesi para.
Hepsi bir iş. Pahalı. Yer kendimizin değil kiralık. Kiralar çok arttı.
Toplaması zor. Ellerimiz delik delik oluyor. Kaşıntı yapıyor.
Bak Manisa'nın bamyası tombul olur. İzmir'in kini parmak kadar büyütürler . Bazı müşterilerim iri ister öyle.
Çoğu İzmirlidir. Onu severler. Zamanı geçen bamya günü geçti mi irileşir. Yalova bamyası da küçük olur ama içi boştur. Etsiz olur.
Giderken sana bamya vereyim de götür pişir.
*Belediye çiftçiye destek oluyor mu? Bahçenizin büyüklüğü ne kadar?
-Bir dönüm vardır.
Biz öyle küçük üretici olduğumuzdan bu zamana kadar destek almadık.
*Bamyanın faydaları neler?
-Mide, bağırsak, diz sıvıları, menisküs. Tohumu da istiyorlar, yiyorlar . Ama mide-bağırsak birebir.
*Peki sizin gibi böyle doğal bamya üretimi yapan kaç kişi daha var Tuzla'da?
-9-10 kişi anca.
Teşekkürlerimi sunarak, sarılıp kucaklaşarak ayrıldık. Uzun ve sıcacık bir sohbetin arıtılması sadece bu yazı.
Gülfer hanım gibi organik tarım yapanlara destek olunmazsa artık yerli, eski tohum bile kalmayacak.
En büyük sıkıntı okuduğunuz gibi yer sıkıntısı. İster belediye olsun, ister boş arazisi olanlar gereken desteği göstermeliler.
Son günlerde bir kaç çocuk parkı yıkımı haberlerine şahit oluyoruz. Dokunulmazlık ne zaman bitti?
Doğa ile bu çetin savaşımızın ortasında üretecek, toplanacak, oynayacak yerleri de yok ediyorsunuz.
Alternatif alanlar üretmeden insanın faydasına olan bölgeleri çıkar amaçlar uğruna yok etmeyin.
Yazıyı Gülfer hanımın en sevdiği şarkı ile sonlandırıyorum.
Yıldırım Gürses-Gurbet
En kısa zamanda bir de balık sohbeti yaparız belki...
Hoşçakalın
Comments